Zmiany w prawie karnym
Marzec 2022
Wyższe grzywny w postępowaniu karnym..
Zniesienie kary 25 lat więzienia.
Nowy środek karny – degradacja.
Przepadek samochodu, którym poruszał się sprawca.
Rezygnacja z zamiany pozbawienia wolności na prace społeczne.
22 lutego 2022 roku do Sejmu wpłynął rządowy projekt nowelizacji kodeksu karnego. Co przyniosą nam te zmiany? Przede wszystkim zwiększone zostaną zakresy kar orzekanych za niektóre przestępstwa, w szczególności przestępstwa drogowe, przeciwko mieniu i zdrowiu i życiu oraz przestępstwa przeciwko wolności seksualnej.
Nowelizacja kodeksu karnego przewiduje zwiększenie grzywien w przypadku, gdy przestępstwo zagrożone jest zarówno grzywną, jak i karą pozbawienia wolności. W tym miejscu wskazać należy, że grzywny wymierza się w stawkach dziennych, określając liczbę tych stawek i wysokość jednej stawki. Obecnie najniższa liczba stawek wynosi 10 (przy najniższej wysokości stawki dziennej na poziomie 10 zł) – czyli nietrudno obliczyć, że minimalna grzywna wymierzona za przestępstwo wynosi 100 zł. Jeśli projekt wejdzie w życie, to najniższa grzywna wymierzona za przestępstwo będzie wynosić:
Nie sposób nie zastanawiać się, czy przypadkiem tą zmianą ustawodawca nie próbuje przemycić do kodeksu karnego najzwyklejszego zwiększenia wysokości wymierzanych grzywien – jeśli ktoś kojarzy treść kodeksu karnego, z łatwością zauważy, że zdecydowana większość przestępstw w kodeksie karnym, zagrożonych grzywną, jednocześnie zagrożonych jest karą pozbawienia wolności.
Podobnie wygląda sytuacja kary ograniczenia wolności. Projekt przewiduje obowiązek orzekania kary ograniczenia wolności w zwiększonym wymiarze, jeśli jednocześnie przestępstwo zagrożone jest karą pozbawienia wolności.
Obecnie kara pozbawienia wolności wynosić może od 1 miesiąca do 15 lat pozbawienia wolności, 25 lat pozbawienia wolności bądź może być orzeczona dożywotnio. Projekt nowelizacji kodeksu karnego zakłada zniesienie kary 25 lat pozbawienia wolności, wydłużając jednocześnie górną granicę pozbawienia wolności do 30 lat.
Do środków karnych, wśród których wymienić można m.in. pozbawienie praw publicznych, zakaz zajmowania określonych stanowisk czy zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych dodany zostanie nowy środek karny – degradacja.
Degradacja polega na utracie posiadanego stopnia wojskowego i powrót do stopnia szeregowego i może być orzekana w razie skazania za przestępstwo umyślne, jeśli można przyjąć, że sprawca utracił właściwości wymagane do posiadania stopnia wojskowego.
Projekt przewiduje wprowadzenie obowiązku orzekania przepadku pojazdu mechanicznego prowadzonego przez sprawcę w ruchu lądowym w przypadku przestępstwa sprowadzenia katastrofy w ruchu, niebezpieczeństwa katastrofy w ruchu oraz spowodowania wypadku drogowego. Sądy będą także orzekały przepadek pojazdu w razie popełnienia przestępstwa prowadzenia go w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego, chyba, że zawartość alkoholu była niższa niż 1,5 promila we krwi.
Jeśli pojazd prowadzony przez sprawcę nie był jego własnością, orzeka się przepadek jego równowartości. Na cele obliczeń przyjmuje się średnią rynkową wartość pojazdu, ustaloną na dzień popełnienia przestępstwa.
W obecnym stanie prawnym istnieje kilka okoliczności uzasadniających nadzwyczajne złagodzenie kary przez sąd, między innymi, jeśli sprawca jest bardzo młody, jeśli pojedna się z pokrzywdzonym czy w przypadku sprawcy, który ujawni organom ścigania tożsamość pozostałych osób biorących udział w przestępstwie.
W tym ostatnim przypadku sąd obowiązany jest nadzwyczajnie złagodzić karę, a dodatkowo ma uprawnienie do warunkowego zawieszenia wykonania takiej kary. Nowelizacja zakłada, że ta instytucja będzie mogła być stosowana jedynie na wniosek prokuratora. Oznacza to, że nawet jeśli sprawdza będzie współpracował, to nie uzyska gwarancji, że zastosowane zostanie nadzwyczajne złagodzenie kary, ponieważ obowiązek sądu do jego zastosowania zaktualizuje się dopiero po złożeniu przez prokuratora stosownego wniosku.
Nowelizacja zakłada uchylenie przepisu, w oparciu o który sądy mogły zarządzić zamiast wykonania kary pozbawienia wolności, karę ograniczenia wolności w formie obowiązku wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne albo na grzywnę.
2022-04-01 12:11:58
Kancelaria Malinowscy i Wspólnicy